Prikkelgevoeligheid

Prikkelgevoeligheid

Sommige kinderen zijn extra of minder gevoelig voor prikkels bij het zien, horen, ruiken, aanraken, proeven en bewegen. Zij reageren hier sterker of minder sterk op dan andere kinderen. Prikkelgevoeligheid is geen ziekte en kan in de loop van de tijd weer over gaan.

Verwerken van prikkels

Kinderen die prikkelgevoelig zijn hebben moeite met het verwerken van prikkels. De prikkels ervaren zij als heel sterk en moeilijk te negeren. Een kind is meestal gevoelig voor een of meer soorten prikkels. Nooit voor alle soorten prikkels tegelijk.

Soms zijn kinderen juist minder gevoelig voor bepaalde zintuiglijke prikkels. Een deel van hen is op zoek naar heftige prikkels om echt iets te kunnen ervaren. Een ander deel reageert niet op prikkels waar andere kinderen wel op reageren.

Verschillende soorten prikkels

De symptomen van prikkelgevoeligheid zijn voor elk kind anders. Als een kind gevoelig is voor aanraking kan het een aai over de bol al als pijnlijk ervaren. Als een kind moeite heeft met het verwerken van geluid, kan het alle geluiden als even belangrijk ervaren. Hierdoor komen er heel veel prikkels binnen om te verwerken. Dit kan stress, vermoeidheid en concentratieproblemen geven.

Andere oorzaken van gedrag

Als een kind ergens sterk op reageert, kan het wat prikkelgevoeliger zijn dan andere kinderen, maar dit hoeft niet altijd zo te zijn. Bij heel jonge kinderen is het soms nog lastig vast te stellen waar bepaald gedrag door komt. Veel huilen of slecht slapen kan bijvoorbeeld komen door prikkelgevoeligheid, maar ook door problemen met het goed verwerken en het onder controle houden van de emoties.

Sommige kinderen kunnen sneller symptomen ervaren van prikkelgevoeligheid, dit zijn bijvoorbeeld kinderen met autisme of ADHD, maar ook kinderen die veel gamen, computeren of tv-kijken. Als jonge kinderen veel programma’s zien met veel lawaai en snelle beeldwisselingen, kunnen de hersens hieraan wennen. Volgens sommige onderzoekers kunnen kinderen daardoor ADHD ontwikkelen.

Overprikkeld

Als de prikkels het kind te veel worden, kan het overprikkeld raken. Sommigen raken overstuur, anderen raken vermoeid. Als dit gebeurt is het belangrijk dat een kind rust neemt. Sommige kinderen hebben dan een rustige plek nodig. Andere kinderen moeten hun energie kwijt en hebben het nodig om even te bewegen.

Wat kan ik als ouder doen?

Het is belangrijk dat je kind zich begrepen voelt. Praat daarom met je kind over wat het voelt en waar het behoefte aan heeft. Bedenk samen wat jullie kunnen doen om met de prikkelgevoeligheid om te gaan. Wat heeft je kind nodig in een te drukke omgeving en wat kun je doen om de prikkels zo veel mogelijk te beperken of juist te versterken? Denk bij het beperken van prikkels ook aan gamen. Vragen over problemen met prikkelverwerking bij je kind kun je ook aan je huisarts voorleggen.

Is mijn kind hooggevoelig?

Moeite met prikkels verwerken wordt ook wel hoogsensitiviteit of hooggevoeligheid genoemd. Er is nog te weinig onderzoek gedaan naar hooggevoeligheid om kinderen het label ‘hooggevoelig’ te kunnen geven. Heb je het gevoel dat je kind problemen heeft met het verwerken van bepaalde prikkels? Praat hier dan over met je huisarts.

Het keurmerk van de betrouwbare opvoedinformatie van Opvoedinformatie Nederland.
Deel dit artikel

Voor jou